چکیده
يكي از توان مندي هاي انسان، مسئوليت پذيري است که خداوند در قرآن به اين توان مندي اشاره مي كند. انسان موجودي اجتماعي است و با جهان پيرامون ارتباط برقرار مي كند، خوبي ها و بدي ها را تشخيص مي دهد و اختيار و حق انتخاب دارد. مسئوليت نيز، چيزي جز تكليف نيست: تكليف در برابر خود، در برابر ديگر افراد، در برابر طبيعت و در برابر خداوند متعال. در قرآن کریم آیات فراوانی وجود دارد که اهمیت مسئولیت پذیری را بیان نموده است. روایات و سیره معصومین (علیه السلام) نیز تاکید فراوانی بر این مطلب دارند. مسئولیت پذیری آثار و برکات فراوانی را در زندگی دارد و باعث رضایت درونی و آرامش خاطر و افزایش امید و رشد فردی و اجتماعی و معنوی می گردد. برای تقویت مسئولیت پذیری در فرزندان و شاگردان راههای متعددی وجود دارد که والدین و مربیان باید از همان اوان کودکی به آن توجه کرده و ارزشمندی آن را به فرزندان تفهیم نمایند و آنها را به وظایف خود آشنا کنند. در تقویت این امر، عوامل فردی و اجتماعی متعددی دخیل است که با آموزش مسئولیت پذیری و داشتن برنامه ریزی و الگو گرفتن و تربیت صحیح، می توان فرد مسئولیت پذیری را تحویل جامعه داد. از آن طرف نیز عواملی باعث مسئولیت گریزی فرد شده و موجب ترس وهراس و نداشتن برنامه در زندگی گردیده که فرد استقلال خود را از دست می دهد و دچار کم کاری و بی حوصلگی در انجام وظایف می گردد. از این رو این پژوهش بر آن است که جایگاه و ارزش مسئولیت پذیری و ابعاد و شرایط آن را مورد بررسی قرار دهد و عوامل موثر در مسئولیت پذیری و پیامد های مسئولیت گریزی را بیان نماید.
کلید واژه ها: مسئولیت، تکلیف، وظیفه، حق
