فرق پژوهش با تحقیق تحقیق فراتر از توصیف بوده و نیازمند به تجزیه و تحلیل است و در پی پاسخ به سوالها و چراهاست، سوالهایی که نیازمند جمع آوری اطلاعات مناسب و متناسب با موضوع تحقیق است؛ اما محقق باید بداند که اطلاعات به منظور توسعه و درک و فهم به کار می رود. تحقیق نباید مجموعه ای از اطلاعات خام باشد که در کنار یکدیگر چیده شده اند، بلکه روح تحقیق، تحلیل و بررسی و نقد و ارزیابی اطلاعات و اندیشه هاست برای رسیدن به نتایج جدید و پاسخ هـای نو کـه طی مراحلی منظم تدوین می گـردد. حضـرت علی (علیه السلام) می فرماید: «عَلَیکُم بِالدِّرایاتِ لا بِالرِوایاتِ؛ در پی یافتن و درایت سخن ها باشید نه در پی نقل و حکایت». محقق به هنگام تحقیق باید از شتابزدگی و سطحی نگری بپرهیزد و با دقت و ژرف نگری به تحقیق بپردازد. امیر المومنان علی (علیه السلام) می فرماید: «روِیَه المُتأنی أفضَلُ مِن بَدیهَهِ العَجَل؛ آنکه با آرامش و تانی و دقـت کار می کند ، اندیشـه اش افزون تر و برتر از کسی است کـه به تنـدی مـی اندیشد».
فرق تحقیق و تالیف بین تحقیق و تألیف، رابطه عموم و خصوص من وجه برقرار است؛ یعنی ممكن است تألیف، همراه با تحقیق باشد اما تحقیق نباشد یا تحقیق باشد، ولی تألیف نباشد. تألیف از ماده «ألف» به معنای پیوند زدن و به هم آمیختن و گردآوری مطالب مناسب است؛ یعنی مؤلف صرفاً گردآورنده مطالب از جاهای مختلف و تنظیم‌كننده مطالب و محتوای آن است كه با تتبع و پژوهش دیگران به دست آمده است. البته این امر می‌تواند مقدمه تحقیق نیز باشد. آنچه در نویسندگی مهم است، این است كه نویسنده بتواند یا به صورتی خلاق و مولّدانه، موضوعی را پرورش دهد و بیافریند و یا اینكه با اتكا به معلومات و محفوظات خود، یافته‌های ذهنی‌اش را با چینشی مرتب، قلمی روان و با رعایت اصول و قواعد نگارش خلق كند.
چکیده
يكي از توان مندي هاي انسان، مسئوليت پذيري است که خداوند در قرآن به اين توان مندي اشاره مي كند. انسان موجودي اجتماعي است و با جهان پيرامون ارتباط برقرار مي كند، خوبي ها و بدي ها را تشخيص مي دهد و اختيار و حق انتخاب دارد. مسئوليت نيز، چيزي جز تكليف نيست: تكليف در برابر خود، در برابر ديگر افراد، در برابر طبيعت و در برابر خداوند متعال. در قرآن کریم آیات فراوانی وجود دارد که اهمیت مسئولیت پذیری را بیان نموده است. روایات و سیره معصومین (علیه السلام) نیز تاکید فراوانی بر این مطلب دارند. مسئولیت پذیری آثار و برکات فراوانی را در زندگی دارد و باعث رضایت درونی و آرامش خاطر و افزایش امید و رشد فردی و اجتماعی و معنوی می گردد. برای تقویت مسئولیت پذیری در فرزندان و شاگردان راههای متعددی وجود دارد که والدین و مربیان باید از همان اوان کودکی به آن توجه کرده و ارزشمندی آن را به فرزندان تفهیم نمایند و آنها را به وظایف خود آشنا کنند. در تقویت این امر، عوامل فردی و اجتماعی متعددی دخیل است که با آموزش مسئولیت پذیری و داشتن برنامه ریزی و الگو گرفتن و تربیت صحیح، می توان فرد مسئولیت پذیری را تحویل جامعه داد. از آن طرف نیز عواملی باعث مسئولیت گریزی فرد شده و موجب ترس وهراس و نداشتن برنامه در زندگی گردیده که فرد استقلال خود را از دست می دهد و دچار کم کاری و بی حوصلگی در انجام وظایف می گردد. از این رو این پژوهش بر آن است که جایگاه و ارزش مسئولیت پذیری و ابعاد و شرایط آن را مورد بررسی قرار دهد و عوامل موثر در مسئولیت پذیری و پیامد های مسئولیت گریزی را بیان نماید.
کلید واژه ها: مسئولیت، تکلیف، وظیفه، حق
چکیده یکی از مهم ترین ابزار زندگی اجتماعی انسانها سخن گفتن است، آنها برای انتقال افکار خویش و رابطه با یکدیگر و همچنین رفع نیازهای خویش نیازمندند با یکدیگر سخن بگویند، سخن گفتن در دین مبین اسلام از اهمیت بالایی برخوردار است چنانچه آیات و روایات زیادی در این زمینه آمده است. در ابتدای این پژوهش در مورد جایگاه و ارزش سخن است که شامل دو فصل است در فصل اول به آشنایی با سکوت و برخی از مواضع آن پرداخته شده است. روایاتی وجود دارند که سکوت را برتر از سخن میدانند و یکی از مواضع سکوت تشویق منکرات است که وقتی انسان میخواهد سخنی بگوید که در آن کار زشتی را تشویق کند اگر سکوت کند بهتر است درباره ارزش سخن و مواضع آن روایاتی هم آمده که سخن را برتر از سکوت میداند و یکی از مواضع سخن گفتن امر به معروف و نهی از منکر است که بهتر است در اینجا انسان سخن بگوید و در نهایت به این نتیجه می¬رسد که سخن گفتن بهتر از سکوت است تا جایی که آفات سخن گفتن در بین نباشد. همچنین در بخش سوم که نیز شامل دو فصل است که شیوه¬های ارتباط کلامی بیان شده که فصل اول به شرایط محتوایی آن اشاره شده است و فصل دوم آن به نحوه بیان پرداخته است. در نهایت آفت¬های سخن گفتن و راههای مبارزه با آن بیان شده که ابتدا آفات سخن است و سپس به راه¬های مبارزه با این آفات اختصاص گرفته که از جمله آنها نگهداری و کنترل زبان و ترک سخنان بیهوده، شناخت اسباب و خطرات آنها و مرابطه با نفس می¬باشد که رابطه با نفس به معنای یقین زمانی در شبانه روز جهت حسابرسی اعمال و رفتار و افکار خود و سنجش مقدار عبادتها و گناهان جهت تنبیه خود در صورت ارتکاب گناه و تقویت و سپاسگذاری در صورت غلبه خوبی ها و عبادت ها می باشد.
کلیدواژه ها: حدیث، کلام، بلاغت، فصاحت، ادب.
